ΕΠΟΣΤΟΛΉ - ΣΧΌΛΙΟ

  

Σταύρος Ιντζεγιάννης

Σαρανταπόρου 34

Πάτρα.

   Αγαπητέ  Κύριε Γιαννόπουλε.

  Τακτικός αναγνώστης σας διαβάζοντας την «Πολιτική Φιλολογική» μου έρχεται συχνά στο νου ο εξαίσιος Καβαφικός στίχος «τιμή σ` εκείνους όπου στη ζωή των όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες…»

   Ειλικρινά χαίρομαι  -πέραν της νοηματικής των πληρότητας, μερικά τους αποτελούν οιονεί σεμινάρια  ιστορίας και κοινωνιολογικού τους ενδιαφέροντος-την ωραία Ελληνική γλώσσα που τόσο άστοχα ξεπουλάμε χάριν μιας φτωχότατης Αγγλοσαξονικής ή των φρικτών εκείνων « φραγγλέζικων» μπερδεύοντας συνάμα τη δημοτική με την αγοραία όπως ακριβώς μπερδεύουμε τη Δημοκρατία  με τον λαϊκισμό.

  Ομολογώ με ντροπή μου ότι παρά το ότι αρθρογραφώ για περισσότερο από 40-45 χρόνια δεν ξέρω πια σε τι γλώσσα γράφω ή ομιλώ. Αρχαία-Λόγια- Καθαρεύουσα-Ελληνιστική-Δημοτική-Αργκό ή Αγοραία Ή ίσως τη γλώσσα της εφημερίδος-η αείμνηστη Ελένη Βλάχου είχε καθιερώσει στην πάλαι ποτέ «Μεσημβρινή» μια ολόκληρη σελίδα σε μια δική της ιδιόμορφη που την ονόμαζε γλώσσα της εφημερίδος - ή τάχα…εφημερίδας, ποιός ξέρει ;-χωρίς πνεύματα και απλοποιημένες ορισμένες διφθόγγους!

  Βλέπετε ο ευγενέστατος και οπωσδήποτε καλών προθέσεων Γεώργιος Ράλλης συμμορφούμενος δια λόγους ψηφοθηρικούς –τη ατυχή εμπνεύσει των πολιτικών του πραιτοριανών –καθιέρωσε, φευ, εν μια νυκτί-την όπως ονόμασε-δημοτική. Μια γλώσσα που δεν είχαμε  διδαχθεί και το χειρότερο δεν υπήρχαν διδάσκαλοι να τη διδάξουν. Έκτοτε ζούμε, μιλάμε, γράφουμε σε ένα -επιτρέψτε μου μια αγοραία έκφραση- γλωσσικό μπάχαλο!!! (Για καιρό φύλαγα ένα φάκελο –από δημόσια υπηρεσία-που είχε διεύθυνση :

  « σταύρο ιντζεγιάννη  σαρανταπόρου κ.τλ ... Εδώ» δηλονότι ενταύθα)

Θα ξεφύγουμε άραγε από αυτό το χάος; Πολύ φοβάμαι όχι. «Επάνω στα τείχη  άρχισεν ο θρήνος… Πικρά για μας ο Πρίαμος και η Εκάβη κλαίνε» γράφει ο μεγάλος Αλεξανδρινός.

  Θύμα της είμαι σίγουρα κι εγώ.

  Επανέρχομαι ωστόσο στον αρχικό  σκοπό της επιστολής μου. Δεχθείτε τα συγχαρητήριά μου και το θαυμασμό μου για τον ωραίο αγώνα που κάνετε προμαχώντας  στις καστρόπορτες  της γλώσσας.

Με τιμή

Σταύρος Ιντζεγιάννης

sindzeyan@ Yahoo.gr

Πάτρα Ιούνιος 2020

ΣΕΡΡΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΛΠΟΥΖΟΎ

   ΑΓΑΠΗΤΈ ΜΟΥ  ΓΙΑΝΝΗ.

   Σ` ευχαριστώ για το ξενύχτη που έκανα διαβάζοντας το ‘ Σέρα ‘ και …

   Και κλαίγοντας!

   Ο πατέρας μου ήταν από το Ερζερούμ την επαρχία Κεμάχ. Οικονομικός  μετανάστης στην Ελλάδα από το 1890 -10  ετών- με τις σφαγές τα παράτησε όλα και γύρισε στην πατρίδα προσπαθώντας να σώσει την εκεί οικογένειά του. Τη μητέρα του, τη γυναίκα του και τα τρία του ανήλικα παιδιά. Τους βρήκε όλους σφαγμένους ξεκοιλιασμένους και τα κεφαλάκια των παιδιών στον  φράχτη.¨ Έφυγε μαζί με τους άλλους στα βουνά ορκισμένος να εκδικηθεί αυτούς τους… «Χαμψά Xaφίζ».Με τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο κατετάγη στη Αρμενική Λεγεώνα που είχαν φτιάξει πιστεύοντας κι αυτός στο όραμα  της Αρμενικής δημοκρατίας που κράτησε ένα χρόνο το 1919.

Γυρίζοντας στην Ελλάδα παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο τη μητέρα μου Αρμένισσα της Σμύρνης και τα ονόματα των σφαγμένων του παιδιών έδωσε η μητέρα μου σε εμάς για να τιμήσει την πρώτη του οικογένεια.

   Ότι έμαθα μου τα διηγήθηκε ο αδερφός της πρώτης του γυναίκας που ήρθε μαζί του στην Ελλάδα και έμενε μαζί μας διότι η μητέρα μου τον μάζεψε και μάλιστα τον φώναζε αδερφό της προς τιμήν της σφαγμένης πραγματικής του και αγάπη στον πατέρα μου. Ο πατέρας δεν θέλησε ποτέ να μας τα διηγηθεί. Ίσως δεν άντεχε !!!

    Σ` ευχαριστώ που με έκανες να κλάψω. Μερικές φορές είναι ξαλάφρωμα.

 ΥΓ

 το 1980 –ή κάπου εκεί-κάποιοι  ληστές είχαν πιάσει ένα τουρκάκι 12 χρονών και αφού το βίασαν του ποδοπάτησαν το κεφαλάκι .Στην καθημερινή επιφυλλίδα που είχα τότε στον «ημερήσιο Κήρυκα» έγραψα: Γιατί να λυπηθώ  αυτοί λυπήθηκαν τα δικά μας παιδιά ; Ένα Τουρκάκι λιγότερο.    

   Το ίδιο βράδυ-μα τον σταυρό που κάνω-είδα στον ύπνο μου τον πατέρα μου που μου είπε: Ντροπή σου. Τι έφταιγε το παιδί. Αν γίνεις όμοιος με αυτούς τι θα σε ξεχωρίζει τότε;

 Θα πεις γιατί σου τα γράφω. Έκανες το καλύτερο μνημόσυνο στους γονιούς μου και σ` ευχαριστώ εκ μέρους τους

Σ` Αγαπώ

Σταύρος Ιντζεγιάννης

sindzeyan@Yahoo.gr

1.   σχολιαοντας κείμενα

        προσέγγιση- σχόλιο  στο πόνημα του κ Φώτη  

       Δημητρόπουλου  οίνος κάτοπτρον νου !

      ΟΙΝΟΣ ΚΑΤΟΠΤΡΟΝ ΝΟΥ

     ΦΩΤΗ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

  

     Πίνω το πρώτο και ξεχνώ και σιγοτράγουδαω… και με το τρίτο το ποτήρι όλα αλλάζουνε τότε οι πίκρες και οι χαρές θαρρώ πως μοιάζουνε κι όταν το πίνω μοναχός  γουλιά , γουλιά νοιώθω τον έρωτα πως έχω αγκαλιά  ( Το τρίτο ποτήρι- Τώνης Μαρούδας) 

  « Κι αν η ευλογία  της θείας μετουσίωσης του οίνου είναι θέμα πίστης  και αγάπης  ο πολιτισμός των ευφραινομένων  πολιτών με τον οίνο, είναι  όχι μόνο θέμα της ιστορίας  αλλά και βίωμα  της καθημερινότητας ή καλύτερα της όμορφης πτυχής της καθημερινότητας» γράφει στην εισαγωγή της έρευνας;-μελέτης του ο φιλόλογος Φώτης Δημητρόπουλος βιογραφώντας κατά κάποιο τρόπο το κρασί στο ιδιαίτερα ενδιαφέρον πόνημά του με τίτλο «Οίνος κάτοπτρον  νου» που κυκλοφόρησε  από τις  εκδόσεις Πέτρου- σελίδες  210-μεγ. σχήματος .                                                                            

  Η μελέτη του κ. Δημητρόπουλου αγγίζει από όλες τις πλευρές  ένα θέμα που αποτελεί  βασικό συστατικό της ζωής μας που βρίσκεται καθημερινά κυριολεκτικά και μεταφορικά στα χείλη μας. Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον, είναι το ότι μέσα από μια εκπληκτική ανατομία αρχαιογνωσίας, μελετώντας την παρουσία του κρασιού ο αναγνώστης περιδιαβάζει την ζωή των προγόνων μας, με τους οποίους ας ομολογήσουμε οι περισσότεροι από εμάς, η μόνη μας επαφή  είναι κάποια σπαράγματα που αφορούν τη σοφία  τους και που κυκλοφορούν –πιο σωστά ποικίλουν τον λόγο μας εις επικύρωση των όσων λέμε

    Η καθημερινή τους ζωή μας είναι άγνωστη και αυτή ακριβώς αποκαλύπτει ο κ Δημητρόπουλος  μέσα από την μελέτη του για το κρασί που γίνεται και διδαχή αρχαιογνωσίας . Η καθημερινή τους  ζωή προβάλλει μέσα από τις συγκεντρώσεις τους στα δείπνα  επιβεβαιώνοντας το γνωστό τον άνθρωπο τον γνωρίζεις στο γλέντι τους και στο ταξίδι.

  ‘Ένα ταξίδι στην καθημερινότητα των αρχαίων μας που προβάλλει μέσα από το δείπνο τους.

 Θα μπορούσε να πει  κανείς ότι ο κ Δημητρόπουλος παρουσιάζει ένα πανόραμα της αρχαίας αλλά και νεώτερης διανόησης  που με βάσει τον ρόλο του κρασιού στη ζωή μας είπαν , τραγούδησαν, στιχούργησαν , δημιούργησαν και μας γνώρισαν ο καθένας από τη δική του οπτική και τέχνη μια ολοκληρωμένη  εικόνα της  ζωής εν το τόπω και κυρίως εν χρόνω. Ακόμη περισσότερο μας παρουσιάζει τη δύναμη που έχει στη ζωή και την τέχνη αυτό που η καθημερινή μας επαφή, η καθημερινή μας συνήθεια θεωρούμε πια αν όχι ως ευτελές αλλά κάτι που δεν του δίνουμε τη σημασία που ωστόσο έχει στη καθημερινότητά μας. Ο συγγραφέας παρουσιάζει μέσα από την έρευνα μελέτη του «Οίνος κάτοπτρον νου» μια όψη της ζωής  γνωστής μας και συγχρόνως άγνωστης.

    Για παράδειγμα εδώ το δείπνο, που σήμερα το θεωρούμε τόσο απλό και όμως διαβάζουμε ότι  οι αρχαίοι μας το είχαν αναγάγει σε ολόκληρη ιεροτελεστία Γράφει γι αυτά τα περίφημα συμπόσια ( απορυθμίζοντας τα πλέον γνωστά τους) : «Χωρίς και να τηρείται απόλυτα, το συμπόσιο χωρίζεται  σε δύο μέρη. Στο πρώτο το φαγητό « το δείπνον ή σύνδειπνον» και στο δεύτερο «ο πότος» με συζητήσεις, με μουσική, χορό, θέαμα και παιχνίδια! Δεν είναι καινούργιο, αλλά στους νεώτερους είναι πολλοίς άγνωστο. Αναφέρομαι στη συνήθεια παλαιών  Πατρινών, κυρίως στην επάνω πόλη τη γεμάτη ταβέρνες , αφού τρώγανε σπίτι τους μαζευότανε στην ταβέρνα της γειτονιάς  κουτσοπίνοντας, τραγουδώντας ή…αμπελοφιλοσοφώντας.

  Σχετικά ο συγγραφέας παραθέτει μια λεπτομερέστατη γκάμα  από φαγητά στο οποία κυριαρχεί το ψωμί, το λάδι και το κρασί συνήθεια που μέχρι τον Β . παγκόσμιο πόλεμο στάθηκαν κυρίαρχο φαγητό ιδιαίτερα ως πρωινό-το προσφάγι που τρώγανε οι αγρότες  σε ένα διάλλειμα της δουλειάς και που σώζεται σήμερα ως συνήθεια με την ξενόφερτη αλλά ελληνικότατη ονομασία Δεκατιανό –δηλαδή στις  10 το πρωί. Ακόμη μια συνήθεια που νομίζουμε ξενόφερτη είναι το τυρί με μέλι που χρησιμοποιείται και σε πάρα πολλά φαγητά όπως και η συνήθεια που κρατάμε πολλοί μετά το φαγητό μια μπουκιά ψωμί  βουτηγμένη στο κρασί.

   Ψαροφάγοι ωστόσο οι  προγονοί μας όπως αποδεικνύει η έρευνα - μελέτη του κ Δημητρόπουλου κρατάγανε την μέχρι τώρα ψαρόσουπα, χώρια από το κρέας, που λογικό  ήταν καθώς η Ελλάδα έχει δυο κύρια χαρακτηριστικούς της θησαυρούς . Βουνό- θάλασσα. Κτηνοτροφία –αλιεία. Εξ άλλου η υγιεινή διατροφή που διαφημίζεται ωστόσο σαν ελληνική συνταγή μακροζωίας  από τους ξένους διατροφολόγους και δοξολογεί το λάδι δεν είναι παρά  η διατροφική συνήθεια των Αρχαίων μας-αλλά και μέχρι σήμερα –προγόνων μας.

  Διαβάζουμε λ.χ ότι μια συνήθεια που έως πριν τον συγχρωτισμό μας με τις ξενόφερτες συνήθειες τους, το πρωινό μας ήταν το ελληνικότατο κρασί  με ελιές  -και ίσως και κρεμμύδι-  μια συνήθεια μέχρι που εκτοπίστηκε από τον  καφέ ή με τα  διάφορα τοστ  στην που στην πραγματικότητα είναι το ελληνικότατο τυρόψωμο.

    Κατά κανόνα η μέρα, διαβάζουμε άρχιζε με οίνον άκρατον και τελείωνε  με κρασί ( κράμα)  Χαράματα έπαιρναν το πρωινό-λεγότανε  ακράτισμα- που  περιελάμβανε   ψωμί βουτηγμένο στον άκρατο  οίνο  ελιές και σύκα.  Προς το μεσημέρι έτρωγαν το « άριστον απλό και λιτό γεύμα». Το απομεσήμερο  ξανά, επίσης ελαφρό το «εσπέρισμα» και το βράδυ   το κυρίως δείπνο. Το ψωμί ήταν σιταρένιο «άρτος» -το χάσικο που λένε σε πολλά μέρη-επισημότερον και φτηνότερο»  το κρίθινο .Όποιο φαγητό συνοδευόταν  με ψωμί λεγότανε «όψος» .

  Συνήθειες που μέσα από την αρχαιογνωσία που διδάσκει η μελέτη του συγγραφέα ήταν καθαρά η καθημερινότητά μας , μέχρι που η παγκοσμιοποίηση μέσα από τις διαφημίσεις που εξυπηρετούν εμπορικούς καθαρά λόγους,  μας άλλαξαν τις αρχαίες μας συνήθειες 

  Στο κεφάλαιο  «Ευ και επισταμένως» διαβάζουμε κάτι που μέχρι σήμερα λέμε. Ότι δηλαδή  το κρασί τέρπει και τις πέντε  αισθήσεις : Την οπτική, την ακοή, τη γεύση την αφή και την όσφρηση.

  Να τι γράφει σχετικά στη μελέτη του ο συγγραφέας.: Η πόση

« ευ και επισταμένως » ήταν και είναι μία ιεροτελεστία που εκτός από την επίκληση του Θείου και την ευωχία στη συντροφιά , χρειάζεται όλες τι αισθήσεις .Και τη νεογέννητη γεύση αλλά και τη θέαση της διαύγειας όλων των χρωμάτων και αποχρώσεων  με τις ανταύγειες τους  όταν έχοντας κανείς  την αίσθηση της αφής του ποτηριού που τσουγκρίζει εύχεται.

   Τότε το άκουσμα του απαλού  του κρασιού που γεμίζει τα ποτήρια σαν σολίστ σε συναυλία διασταυρούμενων ευχών επενδύει την όσφρηση των αρωμάτων που απελευθερώνονται  και πλημμυρίζουν  τις αναπνοές με  θεϊκές οσμές. Περισσότερο όμως για τους Έλληνες  χρειάζεται η απελευθέρωση του ψυχισμού « σε γλέντια αφήνουμε ελεύθερη την αγαπημένη μας  ψυχή .

 Σημειώνει στο κεφάλαιο «Οίνος κάτοπτρον νου» .Με παράδοξο τρόπο τότε ένα φως  που κρύβει το κρασί φωτίζει τα σκοτάδια που κρύβονται μέσα του βαθιά : Και τα απελευθερώνει. Ο Οίνος –λοιπόν- γίνεται ελευθερωτής των μυστικών. Το λέει εξ άλλου η λαϊκή σοφία. Εκειό που  θέλει νηστικός , το κάνει μεθυσμένος…..Το κρασί λύνει τη γλώσσα λέμε  εμείς. Ο Θεόγνις λέει Το χρυσάφι και το ασήμι    στη φωτιά οι  έμπειροι άντρες  το διακρίνουν. Το κρασί συνήθως δείχνει ακόμα και τον πιο συνετό το μέτρο να ξεπερνάει, ώστε να ντροπιάζει  και κείνον που ήταν πριν σοφός.

    Διαβάζουμε ακόμη στην τόσο αποκαλυπτική έρευνα του κ Δημτρόπουλου : «Οίνος ουδέποτε προδώσει» .Αλλά γιατί τέτοια αγάπη στο κρασί; Γιατί η οινόσπονδη σχέση  του Έλληνα με τα γράμματα, τις τέχνες, την οικονομία, την  κοινωνία  την θρησκευτική πίστη και τον πολιτισμό του ; Ίσως η απάντηση βρίσκεται σ` έναν συγκλονιστικό στίχο του φιλόσοφου Ξενοφάνη .:Οίνος  έτοιμος  ος ούποτε φησί προδώσειν . Κι ακόμα  φαίνεται και από τον οινομανή ποιητή που ακόμη και στον ύπνο του γλεντούσε. Κοιμώμουνα  τη νύχτα σε στρώματα βαθυκόκκινα  γεμάτος χαρά από το κρασί. Κι έβλεπα στον ύπνο μου  πως τρέχανε γρήγορα τα πόδια μου  παίζοντας με κοριτσόπουλα » Νάτο κι εδώ : Κι όταν το πίνω μοναχός γουλιά, γουλιά , νοιώθω τον έρωτα πως έχω αγκαλιά, στο γνωστό τραγούδι για να επικυρώσει τη μοναδική αλήθεια ότι τίποτε καινούργιο ή πρωτότυπο δεν έχουμε πει οι νεώτεροι. Όλα τα έχουν πει με τον τρόπο τους οι αρχαίοι μας με τη σοφίας τους

 Και φυσικά  δεν μπορούσε μην επισημάνει ο συγγραφέας το ρόλο του κρασιού στα γλέντια .Κεφάλαιο : Οίνος και γιορτές

Είναι γνωστή η φράση του Δημόκριτου.  « Βίος ανεόρταστος μακρά  οδός απανδόκευτο;»

  Γράφει: Για τους Έλληνες κάθε γιορτή είτε θρησκευτική, είτε επινίκια , είτε κοινωνική περιελάμβανε οπωσδήποτε  συμπόσιο και οίνο! Αλλά να μέχρι σήμερα γιορτάσι χωρίς κρασί δε γίνεται! Ακόμα και στα παιδιά - μαθαίνουμε από την πολύτιμη συγγραφή του κ. Δημητρόπουλου -πριν γραφτούν στους καταλόγους των εφήβων  και πριν κουρευτούν  στην κουρεώτιδα  από  την Τρίτη ημέρα δηλαδή   των Απατουρίων « μέγα ποτήριον πληρώσαντες  οίνον,  καλούσι οινιστήριον και σπείραντες  τοις συνελθούσι διδόασι πιείν  πριν αποκείρασθε..σελ 145.

 Όμως και στην Ορθόδοξη Χριστιανωσύνη είναι όλως ιδιαίτερη- καθοριστική θα έλεγα- η σχέση του κρασιού

    Ιδιαίτερη μελέτη –σημειώνει ο συγγραφέας- θα χρειαζότανε  για να παρουσιαστεί  η σχέση του οίνου με τις θρησκευτικές δοξασίες του οίνου των Ελλήνων  ιδιαίτερα  με τη  Χριστιανική πίστη και λατρεία  όπου  μετουσιώνεται ο οίνος σε αίμα Χριστού. Εξ άλλου  σε όλα τα κεφάλαια του πονήματος φαίνεται η σχέση του οίνου με τη θρησκευτική πίστη των Ελλήνων. «Πίεται εξ αυτού πάντες –είπε ο Κύριος στον Μυστικό Δείπνο ,καθορίζοντας την αναίμακτο θυσία .Τούτο εστί μου το αίμα»

    Τελικά τι είναι εκείνο που καθόρισε  τη στάση των αρχαίων Ελλήνων   απέναντι στον οίνο .Μια στάση που ξεκινάει από την μια  άκρη και φτάνει ως την άλλη;  Από τη θέση  του στωικού Μουσώνιου που επιχειρηματολογεί   ότι ο Θεός « παρασκεύασεν  σίτα και ποτά του σώζεσθαι  χάριν  και όχι του ήδεσθαι »

Δε ζούμε για να τρώμε και το αντίστροφο μέχρι τους οινομανείς  στιχουργούς των Ανακρειόντιων και τον οινεραστή Ηδύλο του 3^ου  αιώνα  που μισούσε το ζειν χωρίς κρασί. Και τελικά να που κι αυτό το πήραμε από του αρχαίους μας : «Γι αυτό κι εγώ ποτέ δε θα τ`απαρνηθώ ούτε στο χώμα και θέλω να με θάψουνε με κάνουλα στο στόμα λέει το γνωστό μας τραγούδι »

   Ωστόσο εκείνο που αναδεικνύει τη μελέτη – συγγραφή του κ Φώτη Δημητρόπουλου δεν είναι μόνο ο ρόλος του οίνου στη  ζωή μας ( οικονομία, θρησκεία, ακόμη και στην υγεία.) κρασί τσουκαλιστό –ζεστό- συνιστούσε η πεθερά μου ως μοναδικό φάρμακο για τη γρίπη !!!) αλλά ή ευκαιρία που μας προσφέρει ο συγγραφέας μέσα από το πανόραμα της σοφίας των αρχαίων μας προγόνων  και μέσα  από το κρασί να γνωρίσουμε τη ζωή –την καθημερινότητα δηλονότι- των αρχαίων μας προγόνων  κάτι που εν πολλοίς αγνοούμε.  Μια καθημερινότητα που αρχίζει πριν από τα Ομηρικά χρόνια και φτάνει ως τις μέρες μας αφού δεν υπάρχει σύγχρονος πεζογράφος , ποιητής ή  εικαστικός από τους μεγάλους της τέχνης που να μην ύμνησε το κρασί και μέσα από αυτό να μη μας έδωσε υπέροχα αποτυπώματα της σύγχρονης ζωής.

  Σταύρος Ιντζεγιαννης

  Μάρτης 2020

ΣΧΟΛΙΑ

Σχολιασμός από τον Σταύρο Ιντζεγιαννη

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ ΛΑΜΠΡΗ

ΠΟΙΗΣΗ

ΡΟΕΣ

    Σύντομη προσέγγιση στη νέα ποιητική συλλογή «Ροές» της Παναγιώτας Λάμπρη από τη θέση του αναγνώστη  που χαίρεται την απαρασάλευτη στάση του πνευματικού ανθρώπου ο οποίος  έχει τάξει χρέος του να  στέκει στο μετερίζι  των πνευματικών αγώνων  μ` όλες τις αντίξοές  συνθήκες του καιρού μας.  Αφιερωμένη στη γενέθλια γη η νέα  της ποιητική κατάθεση, η οποία δημοσιεύεται  στην ηλεκτρονική της μορφή «issuu Παναγιώτα Λάμπρη» με όλες τις δυσκολίες που παρουσιάζει η ηλεκτρονική ανάγνωση, για τον Έλληνα αναγνώστη ο οποίος  δεν είναι αρκετά εξοικειωμένος στην ψηφιακή μορφή και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ποιητικό κείμενο που απαιτεί συχνές επαναφορές ανάλυση και ανασύνθεση στα προηγούμενα ώστε να εμβαθύνεις στη σκέψη του ποιητή και να χαρείς το ερέθισμα και την ποιητική του.

    Τούτων δοθέντων, - όπως θα λέγαμε μισό αιώνα πριν- η γλώσσα  ακόμη και στην ποιητική της έκφραση μετασχηματίζοντας  τύπους και λέξεις  προσαρμόζοντάς τους –ανάλογα με τη χρήση και την ικανότητα του δημιουργού-στο σύγχρονο μιλητό μας, έχει διαπεράσει από την κορφή ως τα νύχια και ως μέσα στα ένδον της  την ποιητική έκφραση και έχει δημιουργήσει τη γλώσσα που ο κάθε ποιητής ή δημιουργός χρησιμοποιεί και αποτελεί το ιδιαίτερο γνώρισμα του. Το γλωσσικό του στίγμα.

   Είναι η περίπτωση της Παναγιώτας Λάμπρη που την κάνει αναγνωρίσιμη και την καθιερώνει κατά κάποιον τρόπο. Για παράδειγμα : Οι πλείστοι των ανθρώπων, δύσκολα τη χαρά μοιράζονται. Στις λύπες επενδύουν(Διαπίστωση σελ9)

   ΡΟΕΣ

   44 ποιήματα ποικίλης  θεματογραφίας τα ποία αρθρώνονται σε έναν ανθρωποκεντρικό άξονα που αποτελεί τον ένα πόλο και την πατριδολατρία τον δεύτερο: « Γυναίκες  Ηπειρώτισσες, γυναίκες της καρδιάς μου σαν τι βοτάνι πίνατε και τι γιτιές σας κάναν και γίνατε όλε ς δυνατές σαν αντρογυναίκες (Καρυατιδες σελ 41) κι ακόμη για τον γενέθλιο τόπο που δεν μπορεί  να κρύψει την λατρεία της  και δεν παραλείπει ευκαιρία σε όλα της τα γραφτά σχεδόν να εκθειάζει. :   «Αγρυπνο σε κρατούν στη Ροδαυγή  τη νύχτα τ` αϊδονάκια   Το τραγούδι τους ερωτικό κι ατέρμονο τρίλιες  ξεχωριστές συχνά μοναχικές  στη σιγαλιά της νύχτας.(σελ 37)

   Πράγματι αν ο αναγνώστης δεν παρασυρθεί από την όντως γλαφυρή και αριστοτεχνική σύζευξη των λέξεων (λόγια-δημοτική - ντοπιολαλιά ) θα βρει εν παντί και πάντα τον παράγοντα πατρίδα και τον άνθρωπο σε μια φιλοσοφική θεώρηση της θέσης  στον χρόνο και στον τόπο. Στο παρόν και στο επέκεινα. Επισημαίνει την πανθομολογούμενη αλήθεια για τους πολιτικούς : « Μέχρι της  εξουσίας τον θώκο ν ανεβούν ως άλλοι Δον Κιχώτες με κάθε αναεμόμυλους τα βάζουν…..Οι ίδιοι όσον καιρό την εξουσάι κατέχουν ηγέτες και συστήματα πολιτικά που επί χρόνια εξύβριζαν με λόγια  θριαμβευτικά  υμνολογούν (ΔονΚιχώτες 13).Κι ακόμη σε μια φιλοσοφική (κάτι που συχναπαντούμε στην ποίησή της ) θεώρηση υπογραμμίζει τη θέση του ανθρώπου στο μεγάλο πρόβλημα της ύπαρξης.

  Γράφει« Ο θάνατος ούτως ή άλλως είναι μια μικρή εκπνοή κι όλα τα άλλα χωρίς νόημα να τα λογαριάζεις»(προσμονή θανάτου)σελ 61

Κι αλλού στη σελίδα 59…. « Όταν οι ψυχικοί δεσμοί ανύπαρκτοι είναι κανένας δεσμός  αίματος  δεν δένει τους ανθρώπους.(Οι Δεσμοί) ή : « Ευτυχείς όσοι δίνουν κι ανταπόδοση δεν περιμένουν » ( Ο ευτυχής  σελ 60)  

  Σε κάθε περίπτωση κύριο γνώρισμα της ποιητικής της ο στοχασμός πάνω στην περίπτωση Άνθρωπος. Ο Άνθρωπος στη σχέση του με τους άλλους και τον κοινωνικό του περίγυρο είναι κάτι που δονεί την ευαισθησία του ποιητή και τον ωθεί παρά τον φόβο να πολιτικολογήσει να πάρει θέση. Δείτε για παράδειγμα: Τα κυκλάμινα σελ. 18. «Τα κυκλάμινα το χρόνο πάλι θε ν` ανθίσουν, όμως των ανθρώπων οι ζωές εκείνες που από τη λαίλαπα της πυρκαγιάς και των στυγνών πολιτικών επέζησαν .πότε θ ανθίσουν».Αυτή η έγνοια για τον άνθρωπο κάνει φανερή ωσάν ερέθισμα την έμπνευσή της και κυριαρχεί στον στοχασμό της. Για όσους τη γνωρίζουμε όχι μόνο μέσα από τη θεματογραφία της  αλλά γενικότερα  σαν σκεπτόμενο σύγχρονο άτομο δεν αποτελεί θέμα στιγμιαίας συγκίνησης ή ερεθισμού αυτή η πλευρά της θεματογραφίας της

 Λόγο χάρη: Στον Πόνο σελ 54 Χαρά σ` εκείνον  που τα όριά του ατενίζοντας όρθιο κρατά το σήμα του και την ψυχή του αλύγιστη όλο μεγαλοσύνη.

  Σε μια ποιητική με 44 ποιήματα δε θα έλειπε καθώς είναι φυσικό από την ποιητική της φαρέτρα μια πλούσια γκάμα από θέματα που απασχόλησαν την επικαιρότητα (Το ροντβάλιλερ σελ 50- η Παναγία των Παρισίων – Η μνήμη του Πόντου σελ 40 Κι ακόμη η Ταναγραία σελ 41 ή το ωραιότατο φυσιολατρικό στη σελ  34

 Και θα θωρεί

Την πανδαισία των χρωμάτων τους

Και θ` αναπνέει

Την ελαφριά πνοή των αρωμάτων τους

 Και θα αγαλλιάζει

 Από την άφατη ομορφιά

 Που αφειδώλευτα  γύρω τους θα σκ0ρπίζουν

(Αρχές Μαγιού)

 ¨Όλα αυτά, το καθένα τους χωριστά, συνθέτουν την ποιητική στόφα του ανθρώπου που δεν μένει αμέτοχος παρατηρητής  στα προβλήματα, στις διάφορες καταστάσεις , στις συνθήκες που διαμορφώνουν το καθημερινό γίγνεσθαι του τόπου και του καιρού του και με την ποίησή του συμμετέχει και διαμορφώνει

κατά το μερίδιο που του αναλογεί το μέλλον του. Και όχι μόνο το δικό του αλλά του χώρου που ζει. Αυτή είναι η δύναμη της ποίησης. Στο γράμμα του  προς τους ποιητές ο Πάπας Συλβέστρος Β(999- 1003-γράφει πως είναι ευθύνη τους να σστηρίξουν τον κόσμο .

  Συνοψίζοντας σε μια θεώρηση σχολιασμού θέλω να υπογραμμίσω ότι η ποίηση της Παναγιώτας Λάμπρη- και όχι μόνο στις  ΡΟΕΣ δεν αποτελεί μια στιγμιαία αναλαμπή έμπνευσης αλλά μια υπεύθυνη στάση ζωής και ως τέτοια την αντιμετωπίζει ο σχολιασμός μου.

  Σταύρ

ΠΡΩΙΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Ακούμε στις πρωινές ειδήσεις για να αρχίσει καλά η ημέρα και για να ξέρετε τι συμβαίνει εν Ελλάδι.

1)  Ποια πήδησε ποιόν

2)  Ποια θα πηδήσει ποιόν

3)  Ποια θα πάψει να πηδάει ποιόν.

( Στην εποχή μου – τον καιρό του Νώε-πηδάγαμε οι άντρες τις γυναίκες , τώρα πηδάνε οι γυναίκες τους άντρες.. Και υπάρχει  στο Σκάι νομίζω και μια εκπομπή βραδινή-όχι μεταμεσονύκτια- που δείχνει πως κάνουν σεξ επιστημονικά-Προσοχή:ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ-

Αυτό θα πει εκπαιδευτική τηλεόραση. Ψυχαγωγία-μόρφωση-επιστήμη-πρόοδος.

   Γαμώτο μου δεν πρόλαβα την καλή εποχή. Μάνα γιατί με γέννησες νωρίς. Τώρα ποτ έγινε η θάλασσα γιαούρτη  χάσαμε τα κουτάλια Φεύ!

ΥΓ.

   Ο  άλλος δήλωσε « πήγα στον διαγωνισμό μαγειρικής για να γίνω καλύτερος άνθρωπος» Θεέ μου πως βαστάς ξεκάρφωτα τα κεραμίδια!!!