ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΉ ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΗς ΠΑΤΡΑΣ

 

 

                   Σχολιασμός από τον Σταύρο Ιντζεγιάννη   

 

           ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΥΚΟΠΟΥΛΟΥ

         -ΣΥΝΟΠΤΙΚΉ ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ -

 (Έκδοση  στέγης  γραμμάτων Κωστής Παλαμάς-Πάτρα 2021)

 

     Υπάρχουν δύο ειδών αναγνώστες της ιστορίας. Αυτοί που θέλουν να μάθουν  την ιστορία του τόπου τους συνοπτικά εύληπτα και με  τρόπο που να  τους μεταφέρει στο χρόνο και στα γεγονότα με σύντομο τρόπο και ει δυνατόν εστιάζοντας   στα απολύτως κύρια γεγονότα που θα μείνουν στη μνήμη τους.

  Η δεύτερη κατηγορία είναι αυτοί που ψάχνουν  σε λεξικά, έγγραφα, ιστορικά εγχειρίδια , ασχολούνται με την ανατομία των γεγονότων αναζητούν το πότε το πώς αλλά και το γιατί και τις συνέπειες  τους. Είναι αυτοί  που ψάχνουν την ουσία και το βάθος  σε πλάτος και το χρονικό  εν τόπω και χρόνω. 

  Η Σοφία και Καυκοπούλου απαντώντας στο δίπολο  αυτό κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό το καινούργιο της πόνημα  με τίτλο « Συνοπτική ιστορία της Πάτρας» Στην πραγματικότητα   δύο βιβλία σε ένα καθώς η σε βαθμό υπερθετικό τεκμηρίωση  με τις παραπομπές της  σε βιβλιογραφία και σε περαιτέρω έρευνα δημιουργούν  ένα δεύτερο ιστορικό ανάγνωσμα  χρήσιμο για όσους ενδιαφέρονται να μάθουν λεπτομερειακά όχι μόνο τα γεγονότα αλλά και τη συμβολή τους  στη διαμόρφωση

της σύγχρονής πραγματικότητας

 Ωστόσο ο σύγχρονος αναγνώστης θα βρει όλα εκείνα τα στοιχεία που θα του γνωρίσουν την πόλη που κατοικεί και που υποχρεούται να γνωρίζει .

   Το πόνημα της κυρίας Καυκοπούλου δομημένο κατά ιδιαίτερα εύληπτο τρόπο εστιάζει στα ιδιαίτερα γνωρίσματα και τους σταθμούς από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι και το τέλος της φραγκοκρατίας από όπου αρχίζει η νεώτερη ιστορία μας  των Οθωμανικών χρόνων μέχρι και  την επανάσταση  και όπου η ιστορία  γυρίζοντας σελίδα αναφέρεται στην Ελληνική μετεπαναστατική Πάτρα των ημερών μας..

  Διαβάζουμε εισαγωγικά :Αρχαιότεροι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής των Πατρών ήσαν οι Ίωνες τον 14^ο πΧ αιώνα . Ωστόσο δύο άνθρωποι θεωρούνται  ιδρυτές της πόλης  κατά τον 11^ο  αιώνα .Ο Ευρύπυλος που  ηγήθηκε της Θεσσαλικής αποικίας και ο Πατρέας της Αχαϊκής

  Η κυρίως έρευνα και αξιολόγηση της ιστορίας αρχίζει  με το κεφάλαιο « Η Πάτρα  ως τμήμα της Ρωμαϊκής  και της Βυζαντινής Αυτοκρατορία»  όπου ο αναγνώστης πληροφορείται ότι « Ως αποικία   του Αυγούστου έγινε  μία από τις πολυπληθέστερες πόλεις της Ελλάδος  ενώ της εκχωρήθηκε το δικαίωμα να κόβει δικό της νόμισμα….Υπήρχε θεσμοθετημένο κτηματολόγιο, δημιουργήθηκαν δύο βιοτεχνικές  ζώνες ,οικοδομήθηκαν Ναοί διανοίχθηκαν επαρχιακοί δρόμοι….άνθισαν τέχνες  ιδίως η κατασκευή πήλινων λύχνων οι οποίοι εξάγονταν σχεδόν σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο»

   Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην περίοδο της Φραγκοκρατίας στην Πελοπόννησο. Μία περίοδος που εντυπωσιάζει με τη συνεχή αλλαγή των κυριάρχων, ευγενών,  πριγκίπων και ηγεμόνων αλλά, καθώς σημειώνει η έρευνα της Σοφίας Καυκοπούλου « …είναι εξακριβωμένο γεγονός  ότι οι Φραγκοι ηγεμόνες της Πελοποννήσου  και της υπόλοιπης Ελλάδος  περιφρονούσαν τους εντόπιους ενώ με νόμο απαγορεύτηκε η τέλεση μικτών γάμων (σημ :σχολιαστή : Ευτυχώς για τι έτσι γλιτώσαμε  σε μεγάλο βαθμό τις επιμιξίες με τους Λατίνους) και η παραχώρηση τίτλων ευγένειας.

   Ιδιαίτερη αναφορά  παραθέτει η συγγραφέας στο χρονικό του Μωρέως .Από τις διάφορες παραλλαγές βασική είναι η σε δημώδη Ελληνική γλώσσα με 9.235δεκαπεντασύλλαβους στίχους.

Στο τέλος του  πονήματος υπάρχει μια πλούσια  Ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία ενώ για διευκόλυνση του αναγνώστη παρατίθεται  χρονολογικός πίνακας των ονομάτων.

  Στις αρετές του πονήματος το ύφος , απλό άνετο στην ανάγνωση χωρίς περιττούς βερπμάλισμούς και η δομή η οποία ακολουθώντας  τη χρονολογική σειρά διευκολύνει τον αναγνώστη  ώστε να έχει σαφή γνώση της διαδοχής  των προσώπων και της ηγεμονίας των – του ρόλου των-  εν χρόνω. Εξ άλλου η γλώσσα  απλή καθαρή δημοτική της  σύγχρονης ελληνικής καθημερινότητας.

 Συνελόντι ειπείν η εργασία της κυρίας Σοφίας Καυκοπούλου πέρα από την εύληπτη και άνετη ανάγνωση

με τον ιδιαίτερα αφηγηματικό της ύφος είναι απόκτημα –εργαλείο μάθησης –για κάθε Πατραϊκή βιβλιοθήκη αφηγείται και συνάμα διδάσκει  ένα σπουδαίο κεφάλαιο της Φραγκοκρατίας στην Πάτρα καθώς όπως γράφει «η περίοδος της Φραγκοκρατίας  θεωρείται η αρχή  για την εθνική έγερση των Ελλήνων και αφύπνιση της αρχαιοελληνικής σκέψης και του πρώιμου Ουμανισμού»

  Αξίζει να το αποκτήσετε.  

Σταύρος Ιντζεγιαννης

Πάτρα Ιούλιος 10