Σύντομη
παρουσίαση του λευκώματος «Αναβίωση της παράδοσης»που εξέδωσε ο «Σύλλογος
προστασίας Υγείας και περιβάλλοντος» περιοχής Κέντρου Υγείας Χαλανδρίτσας
–Αχαϊας. ¨Έκδοση 2007
Επιμέλεια
Εκδόσεως : Παναγιώτης και Ιωάννα Θεοδωροπούλου
ΛΕΥΚΩΜΑ-ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
Έχω στα χέρια μου το θαυμάσιο πολυτελές
λεύκωμα –έκδοση 2007- που εξέδωσε ο « Σύλλογος Προστασίας υγείας και περιβάλλοντος περιοχής κέντρου υγείας Χαλανδρίτσας-Αχαϊας» στην εργώδη προσπάθειά του να αναβιώσει την παράδοση
και να τη διασώσει -ακριβή παρακαταθήκη μας- ακινητοποιώντας τον χρόνο.
«Τα κτίρια ενός τόπου έχουν εγγεγραμμένη πάνω
τους την ιστορία και τον πολιτισμό του,
το αποτύπωμα των ανθρώπων του …σπίτια ,μοναστήρια, αλευρόμυλοι, υπαίθριοι
φούρνοι,, καμαρωτές πύλες, εκκλησίες πέτρινα γεφύρια και ελαιοτριβεία αφηγούνται την πολιτιστική κληρονομιά της
Αχαϊας» γράφει προλογικά ο τότε Νομάρχης Αχαίας Δημήτρης Κατσικόπουλος .
Το λεύκωμα γυρίζει τον αναγνώστη στον χρόνο.
Αλλά υπάρχει χρόνος σε έναν τόπο που θαρρείς αναδύθηκε από τα κύματα με το γαλάζιο του ουρανού και το πορφυρό του
ήλιου ευλογημένη δωρεά του Δημιουργού από την
αρχή της Δημιουργίας για να τον δοξολογεί στους αιώνες ;
Μένεις
έκπληκτος από την εντυπωσιακή ομορφιά, του απλού, την επιβλητική προβολή
του λιτού και τον καθηλωτικό θαυμασμό του απέριττου που γεμίζουν τον χώρο
με άυλες παρουσίες σε κάθε σου βήμα.
Γυρίζεις τις σελίδες και νομίζεις σε κάθε
στιγμή πως θα συναντήσεις τη νοικοκυρά να ανεβαίνει τη σκάλα ή τον παπά του
χωριού στην πόρτα της εκκλησιάς έτσι που
ο φωτογραφικός φακός κατόρθωσε να
αποτυπώσει το έργο δεμένο με τον δημιουργό του.
Κύριο γνώρισμα όλου αυτού του θησαυρού είναι
η εκκλησία που παντού δεσπόζει ψηλότερα από τα άλλα κτίσματα, ως εάν να
διαλαλεί «η Ισχύς μου ο Θεός, καταφυγή μου ο Υιός σκέπη μου το πνεύμα το Άγιο »
Εκκλησίες
πανέμορφες που διασώζουν το θρησκευτικό συναίσθημα εν σεμνότητι και ταπείνωση.
» σ` αυτό άλλωστε διαφέρουμε από τους καθολικούς που υψώνουν θρασύτητα τα
οξύκορφα
των ναών ενώ εμείς σκύβουμε εν ταπεινώσει την κεφαλή μας στη Βυζαντινή Ναοδομία
.Εξ άλλου η εκκλησία σε όλου τους οικισμούς ή τα χωριά ξεχωρίζουν από το ότι το
όλο κτίσμα είναι φροντισμένο- οικοδομημένο με έναν θαρρείς σεβασμό που είναι
διάχυτος-με το καμπαναριό του να δεσπόζει-
Τα σπίτια καθώς ο φωτογραφικός φακός τα
αποτύπωσε έχουν στην πλειονότητα τους το κατώι δηλωτικό της αγροτικής –
κτηνοτροφικής κοινωνίας. Εκεί ο στάβλος, εκεί το κελάρι, εκεί η αποθήκευση
,εκεί το βιός- το έχει- του σπιτιού .Ξεχωρίζει από τον τύπο , την εμφάνιση, ο
έχων. Και όχι μόνο. Εκείνο το μπαλκόνι με το σφυρήλατο καλλιτέχνημα που
προδίδει το μεράκι – γιατί όχι;-και την
κοινωνική τάξη ή την οικονομική άνεση (σελίδα 38-Χαλανδρίτσα)
Δεσπόζει ο Ναός της Παναγίας της Χρυσοποδαρίτισσας
που με την παραδοσιακή του αρχιτεκτονική
επιβλητικός , μαζί και απέριττος
με την ιδιαίτερη φροντίδα του
καθηγούμενου π. Νικόδημου Μπαρούση
Είναι πράγματι κύριο γνώρισμα όλων αυτών των
οικισμών όπου τα κτίσματα των ανθρώπων δεν έχουν τίποτε το περιττό. Τα πάντα υπηρετούν
μιαν ανάγκη κι όλα έχουν κέντρο της διαβίωσης το τζάκι. Η φωτιά. Μονοκάμαρα τα
παλιότερα. Άνθρωποι που συγχρωτίζονται στην κυριολεξία. Εκεί το τσουκάλι, εκεί
το γιατάκι ,εκεί το δέσιμο της
οικογένειας η κούνια του μωρού και το στρώμα του παππού. Εκεί το ζευγάρωμα του
αντρόγυνου και τα βαφτίσια ή τα στεφανώματα
Μιαν ιδιαίτερη ομορφιά έχουν μερικές
χορταρασμένες σκάλες που θαρρείς ακόμη και ο
χρόνος σεβάστηκε και κράτησε το πάτημα του νοικοκύρη (οικία Λαμπρόπουλου
σελ 80 και ο κούτουλας της βρύσης του
χωριού (Καλάνιστρα). Πώς να αποφύγεις τη
φαντασία που σκύβει να πιεί –να δροσιστεί στο νάμα ζωής.
Μια στάση ακόμη θαυμασμού :Εκείνη η
πλακόστρωτη αυλή της οικίας Χριστοδουλή
(σελ 69)με την πεζούλα και το μπουντρούμι
της οικίας Γιάνναρη ενώ τα σοκάκια
διασώζουν στις γειτονιές την…πολεοδομία με το ύφος του χωριού . Τα παιδόπουλα που έπαιξαν ή τις κοπελιές (γιατί όχι και τα ζευγαράκια;) που
τα περπάτησαν(σελ 81 οικία Σταθόπουλου)
Στη σελ
56 μια επιτοίχια πλάκα (χάνι Μερούρη)μένει ασάλευτη στο πέρασμα των χρόνων να
θυμίζει πιθανόν το μεράκι του ιδιοκτήτη που θέλησε να ξεχωρίσει!
Η κυριαρχία της πέτρας παντού
δηλώνει την ταυτότητα της ζωής που πέρασε αφήνοντας ακατάλυτο το αποτύπωμά της σε μια μάντρα ,σε
ένα τοιχίο η ακόμη και σε μια χορταριασμένη αυλόπορτα –σε ένα βραχάκι που
κάποτε φιλοξένησε ένα πρώτο διστακτικό
κρυφοφίλημα. Μια μικρή ρομαντική ιστορία. Πόσα και πόσα δεν ιστορούν αυτές οι
πέτρες την ώρα του δειλινού στο ηλιοβασίλεμα ή στην ώρα της καταιγίδας που ο
άνεμος λυσσομανάει .Ακόμη- ακόμη στο κατακαλόκαιρο που ιστορεί βιώματα κτηνοτρόφων
που κάθισαν εκεί πάνω να ξαποστάσουν
Στο
Ίσωμα βρίσκεις τη ευκαιρία να συγκρίνεις τη διαφορά του χρόνου που θέλει να
αλλάζει το κάθε στο πέρασμά του δίνοντάς σου το μέτρο σύγκρισης ανάμεσα στο χτες και
το σήμερα, με το αυτοκίνητο στην αυλή (Μητρόπουλου –Γκότση) .εκεί που
άλλοτε δένανε το ζώο (σελ 57)
Κλείνεις
τα μάτια και προσπαθείς να ζήσεις σ` αυτή την ομορφιά μιας ζωής που
κυριαρχήθηκε από τον άνθρωπο δεμένο με τον
συνάνθρωπό του πριν η τηλεόραση ή το κινητό μας απομονώσει , πριν τα
μάτια μας τα θαμπώσει το τεχνητό φως μιας επίπλαστης εικόνας που αντιμάχεται τη
φυσική ομορφιά της Δημιουργίας. Ζούμε
τάχα ή επιβιώνουμε απλώς !
Το λεύκωμα που εξέδωσε το 2007 ο τόσο
δραστήριος Σύλλογος προστασία υγείας και προστασίας του περιβάλλοντος περιοχής κέντρου Χαλανδρίτσης-Αχαϊας με την
επιμέλεια των Παναγιώτη και Ιωάννας
Θεοδωοροπούλου δεν είναι απλά μια
προσπάθεια – όπως αυτοτιτλοφορείται –αναβίωσης της Παράδοσης αλλά το αποτύπωμα
εν χρόνω και τόπω της ίδιας της ζωής που στέκεται ορόσημο ανάμεσα στο χτες και
το σήμερα.
Γυρίζει ο χρόνος παππού με ρωτάει η εγγονή μου
–το στερνοπούλι μας.
Όχι αγάπη μου, αλλά κάποια στιγμή μετά από πολλά χρόνια θα κλείνεις τα μάτια και θα
νομίζεις ότι είμαι δίπλα σου όπως κάνω εγώ τώρα
που γυρίζοντας τις σελίδες αυτού του τόσο εκφραστικού λευκώματος , ζω και
περπατώ ξανά στα σοκάκια του χωριού που σεβάστηκε ο χρόνος και φρόντισε να τα
διαφυλάξει για να ιστορούν στους νεώτερους ότι εδώ έζησε ο παππούς, εδώ έζησε η
γιαγιά κι αν σε ώρα βραδινή ξάγρυπνος στήσεις αφτί θ`ακούσεις το ακροπερπάτημα της ζωής που πορεύεται ανάμεσα στο χτες και
το αύριο
Σταύρος
Ιντζεγιαννης
sindzeyan@yahoo.
